Thủ tục hải quan là gì? đó là thủ tục qui định bắt buộc để hàng hóa, phương tiện vận tải, con người có thể xuất khẩu, xuất cảnh hay nhập cảnh, nhập khẩu qua biên giời, cửa khẩu của một đất nước. Thủ tục khai báo hải quan là trách nhiệm của cá nhân , chủ hàng cho hoạt động xuất cảnh , xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của mình với cơ quan Hải quan, qua đó các cơ quan nhà nước quản lý được các hoạt động xuất nhập khẩu và thu thuế theo chính sách thuế của nhà nước. Do đó, tất cả các loại hàng hóa, phương tiện qua cửa khẩu quốc gia đều phải có trách nhiệm phải làm thủ tục hải quan.
Khi khai báo thủ tục hải quan, cá nhân, doanh nghiệp, chủ hàng cần khai báo, cung cấp thông tin cho cơ quan hải quan đày đủ, chính xác trung thực. Với một số hàng hóa nhất định, thủ tục hải quan chỉ được xem là hoàn thành sau khi đồng thời hoàn tất xong các thủ tục kiểm tra về chuyên ngành như: kiểm tra về an toàn thực phẩm, về kiểm dịch động vật, thực vật, kiểm dịch về y tế, về an toàn công nghiệp, về thú y,… theo quy định của pháp luật của từng nước .
Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Sản xuất kinh doanh XNK, vấn đề làm thủ tục hải quan rất quan trọng và đóng góp vào hiệu quả kinh doanh. Để làm điều đó tốt thì các công ty phải có bộ phận, nhân viên chuyên trách có kinh nghiệm và am hiểu các luật lệ qui định để thực hiện công việc này. Việc kê khai hải quan đòi hỏi phải được thực hiện đúng trình tự thủ tục hải quan, hàng hóa XNK phải được áp mã thuế (HS code) đúng, chính xác, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho doanh nghiệp tránh tình trạng hàng hóa XNK bị lưu giữ, tịch thu, truy thu thuế, kiểm tra sau thông quan,.. gây thiệt hại về tiền bạc cũng như làm ảnh hưởng đến thương hiệu, hoạt động kinh doanh của công ty.